دل می رود ز دستم صاحب دلان خدا را (متن شعر و تفسیر)

یکی از معروفترین اشعار حافظ غزل "دل می رود ز دستم صاحب دلان خدا را " می باشد. این شعر بسیار زیبا و روح نواز است و معانی عمیق و زیبایی دارد. با ما همراه باشید تا متن کامل این شعر به همراه تفسیر آن را مشاهده نمایید.

متن و تفسیر شعر:" دل می رود ز دستم صاحب دلان خدا را"

این شعر یکی از معروف ترین غزلیات حافظ است که بسیاری از خوانندگان آن را در تصنیف های خود اجرا کرده اند. در ادامه متن شعر و تفسیر بیت به بیت آنن را تقدیم شما خواهیم نمود.

متن شعر

دل می‌رود ز دستم صاحب دلان خدا را

دردا که راز پنهان خواهد شد آشکارا

کشتی شکستگانیم ای باد شرطه برخیز

باشد که بازبینم دیدار آشنا را

ده روزه مهر گردون افسانه است و افسون

نیکی به جای یاران فرصت شمار یارا

در حلقه گل و مل خوش خواند دوش بلبل

هات الصبوح هبوا یا ایها السکارا

ای صاحب کرامت شکرانه سلامت

روزی تفقدی کن درویش بی‌نوا را

آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است

با دوستان مروت با دشمنان مدارا

در کوی نیک نامی ما را گذر ندادند

گر تو نمی‌پسندی تغییر کن قضا را

آن تلخ وش که صوفی ام الخبائثش خواند

اشهی لنا و احلی من قبله العذارا

هنگام تنگدستی در عیش کوش و مستی

کاین کیمیای هستی قارون کند گدا را

سرکش مشو که چون شمع از غیرتت بسوزد

دلبر که در کف او موم است سنگ خارا

آیینه سکندر جام می است بنگر

تا بر تو عرضه دارد احوال ملک دارا

خوبان (ترکان) پارسی گو بخشندگان عمرند

ساقی بده بشارت رندان پارسا را

حافظ به خود نپوشید این خرقه می آلود

ای شیخ پاکدامن معذور دار ما را

 تفسیر شعر

تفسیر بیت اول:

"دل می‌رود ز دستم صاحب دلان خدا را دردا که راز پنهان خواهد شد آشکارا" ای صاحبدلان، به خاطر خدا تدبیری بیندیشید چرا که دل از دستم می رود و دریغا که بالاخره عشق نهان من، فاش خواهد شد.

تفسیر بیت دوم:

ای باد موافق بوز که ما بر کشتی شکسته ای سواریم، شاید که یار آشنا را دوباره ببینیم.

تفسیر بیت سوم:

محبت ناپایدار روزگار، داستان و سحر و جادو است، تو زمان را برای نیکی رساندن به یار، غنیمت بدان.

تفسیر بیت چهارم:

دیشب در مجلس باده خواری ما که به گل آراسته شده بود، بلبل خوش خواند: از شراب با مدادی ات به من بده و شما مستان، بیدار و هوشیار شوید.

تفسیر بیت پنجم:

ای صاحب کرامت و بخشندگی، روزی از سر مهربانی و به شکرانه سلامتی خود، حالی هم از درویش بینوا باز پرس.

تفسیر بیت ششم:

آسایش دو گیتی در تفسیر این دو کلام است، با دوستان مهربان باش و با دشمنان مدارا کن.

تفسیر بیت هفتم:

ما را به کوی نیکنامی راه ندادند، اگر تو چنین نمی پسندی، مشیت الهی را تغییر ده!

تفسیر بیت هشتم:

آن شراب تلخی که صوفی، مایه پلیدی ها می داند در نزد من لذیذتر از بوسه دوشیزگان است.

تفسیر بیت نهم:

هنگام تنگدستی، خوشدل و سرمست باش، زیرا که این اکسیر زندگانی، به فقیر، ثروت قارون را می بخشد.

تفسیر بیت دهم:

در برابر دلبر سرکشی مکن، زیرا او که در کفش، سنگ خارا چون موم است، می تواند تو را چون شمعی بسوزاند.

تفسیر بیت یازدهم:

جام می، آئینه اسکندر است، خوب در آن بنگر تا احوال سرزمین دارا بر تو معلوم شود.

تفسیر بیت دوازدهم:

ای ساقی، رندان پارسا را چنین مژده ای بده که زیبارویان پارسی سخن، عمر دوباره می بخشند.

تفسیر بیت سیزدهم:

حافظ این دلق آلوده به می را به اختیار خود نپوشید، پس ای شیخ پاکدامن، عذر ما را در آلوده دامنی بپذیر و بر ما خرده مگیر.

تفسیر کلی شعر:

این شعر تماماً به رازی اشاره می کند که به زودی برملا خواهد شد و صاحب راز نگران برملا شدن آن است. رسیدن به مقصود ممکن است باید در راه رسیدن به مقصود از بینوایان دستگیری کرد و امیدوار بود. باید بیشتر به فکر دوستان و اشنایان بود تا خبرهای خوش برسد. درزندگی همواره باید نصیحت اهل دل را شنید و به آن عمل کرد. پایان روزهای سخت نزدیک است و آرامش و رسیدن به هدف به زودی میسر می شود حتی اگر راه سخت و پر فراز و نشیب باشد.  

امیدواریم این پست مورد توجه شما عزیزان قرار گرفته باشد.